Άρθρα

Καταμέτρηση του πληθυσμού του αγριόγιδου στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης - 2019

Το διήμερο 09-10/12/2019 ολοκληρώθηκαν οι ετήσιες εργασίες πεδίου στο πλαίσιο του προγράμματος συστηματικής παρακολούθησης του βαλκανικού αγριόγιδου (Rupicapra rupicapra subsp. balcanica, Bolkay 1925) στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης (ΕΠΟΡ) που υλοποιεί ο Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης (ΦΔΟΡ) σε συνεργασία με τον ειδικό στη βιολογία και οικολογία του είδους, βιολόγο Δρ. Χαρητάκη Παπαϊωάννου και τον σύλλογο "Αγριόγιδο στα Βουνά". Η καταμέτρηση του αγριόγιδου στο ΕΠΟΡ ξεκίνησε στο πλαίσιο του προγράμματος εποπτείας της κατάστασης διατήρησης ειδών θηλαστικών κοινοτικού ενδιαφέροντος που ολοκληρώθηκε το 2015, και συνεχίζεται εφεξής από τον ΦΔΟΡ σε ετήσια βάση. Πραγματοποιείται δύο φορές ετησίως, μία το καλοκαίρι και μία το φθινόπωρο. Το καλοκαίρι οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν το διάστημα 02-04/08/2019 με επιτυχία.

Στο πλαίσιο του συνόλου της δράσης καθ’ όλο το έτος 2019 πραγματοποιήθηκε η καταγραφή της κατάστασης του πληθυσμού του αγριόγιδου και ιδιαίτερα η πληθυσμιακή σύνθεση, ο ρυθμός γεννήσεων, καθώς και ο εντοπισμός πιέσεων και απειλών του είδους. Οι καταμετρήσεις έγιναν συστηματικά από σημεία πλεονεκτικής θέασης κατά μήκος προκαθορισμένων διαδρομών που ακολουθούνται κάθε έτος. Καταγράφηκαν βιοδηλωτικά ίχνη, έγιναν δειγματοληψίες γενετικού υλικού του είδους και συλλέχθηκε οπτικοακουστικό υλικό από τις αυτόματες καταγραφικές κάμερες, στην ευρύτερη περιοχή του Δασικού Συμπλέγματος Φρακτού και της περιοχής της Κούλας. Σύμφωνα με τα φετινά αποτελέσματα ο πληθυσμός του είδους κυμαίνεται αριθμητικά στα ίδια επίπεδα σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων για τα δύο τελευταία έτη καταμετρήσεων θα γίνει σε μελλοντικό χρόνο.

Στο 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας (HELECOS-9) ανακοινώθηκαν από τον ΦΔΟΡ και τον Δρ. Χαρητάκη Παπαϊωάννου, οι συνολικές καταγραφές από το πρόγραμμα παρακολούθησης του αγριόγιδου το διάστημα 2015-2017. Το φθινόπωρο 2015, 2016 και τον Ιούλιο 2017, προέκυψε ένας ελάχιστος αριθμός 135, 153 και 148 ατόμων αντίστοιχα. Σύμφωνα με την καταγραφή του 2016 ο πληθυσμός αποτελούνταν από 33% αρσενικά, 36% θηλυκά, 7% χρονιάρικα και 24% κατσίκια, ενώ με βάση την καταγραφή του 2017 ο ρυθμός γεννήσεων ήταν 0,37 (40 νεογέννητα στο σύνολο των 148 ατόμων).

Οι πρώτες ενδείξεις από τη γενετική ανάλυση των δειγμάτων στην περιοχή του ΕΠΟΡ υπέδειξαν ότι το αγριόγιδο της Ροδόπης παραμένει ένας από τους τρεις διαφορετικούς εξελικτικούς κλάδους του υποείδους balcanica, το οποίο στη χώρα μας διαθέτει μεγάλη ποικιλομορφία. Λόγω της γεωγραφικής απομόνωσης του πληθυσμού της οροσειράς Ροδόπης σε σχέση με τους υπόλοιπους πληθυσμούς της χώρας, ειδικά μέτρα διαχείρισης θα πρέπει να ληφθούν με σκοπό τη διατήρηση ενός βιώσιμου μεγέθους του πληθυσμού (Papaioannou Η., 2019).

Αναφορικά με τις πιέσεις – απειλές που δέχεται το αγριόγιδο καταγράφηκε φέτος η παρουσία, εντός του ενδιαιτήματος του και συγκεκριμένα στην Α1 Ζώνη Απόλυτης Προστασίας του ΕΠΟΡ, μια ομάδα 4 τουριστών και μια αγέλη 9 σκύλων προερχόμενων από τη γειτονική Βουλγαρία. Από τις ανθρωπογενείς πιέσεις που αντιμετωπίζει στο σύνολο το αγριόγιδο η όχληση κατέχει ένα σημαντικό ποσοστό. Χειρότερη απειλή όμως και πιο κρίσιμη, όσον αφορά την αντιμετώπιση της, για τον πληθυσμό είναι η λαθροθηρία. Τα προηγούμενα έτη έχουν καταγραφεί τρία περιστατικά λαθροθηρίας που αφορούν κυρίως το είδος στην ευρύτερη περιοχή του Φρακτού και Φαρασινού, τα οποία έχουν κοινοποιηθεί στις αρμόδιες αρχές και αναμένουμε τα αποτελέσματα των ενεργειών που ακολουθήθηκαν.

Ο ΦΔΟΡ εκφράζει τις θερμές ευχαριστίες του προς τον Δρ. Χαρητάκη Παπαϊωάννου, τα μέλη του συλλόγου «Αγριόγιδο στα Βουνά – Balkan Chamois Society” κ. Αντώνη Βρόικο, κ. Τάσο Παππά, κ. Σπυριδάκη Γιώργο, κ. Σπύρο Κούτρα (επιπυραγός, διοικητής της 4ης ΕΜΑΚ) και τον εθελοντή κ. Κλεάνθη Μπόζη, για την πολύτιμη συμβολή τους στο έργο του ΦΔΟΡ για την προστασία του αγριόγιδου στο ΕΠΟΡ.