Φ.Δ.Ο.Ρ. Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης

Ασπόνδυλα

Εμφανίσεις: 5411

Τα Ασπόνδυλα αποτελούν τη μεγαλύτερη ζωική ομάδα με πάνω από 1.000.000 είδη παγκοσμίως. Ο αριθμός των ειδών Ασπονδύλων που έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα είναι περίπου 27.000, από τα οποία περίπου 4.000 είναι ενδημικά, δηλαδή υπάρχουν μόνο στην Ελλάδα, ενώ υπολογίζεται ότι πρέπει να υπάρχουν ακόμη είδη που δεν έχουν εντοπιστεί.

Το όνομά τους οφείλεται στην έλλειψη νωτιαίας χορδής ή σπονδυλικής στήλης. Ένα βασικό χαρακτηριστικό τους είναι ότι παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία.

Μια από τις πιο πολυάριθμες σε είδη συνομοταξίες των Ασπονδύλων είναι τα Μαλάκια (πχ σαλιγκάρια), με πολυπληθέστερη συνομοταξία εκείνη των Αρθροπόδων, κύριο χαρακτηριστικό της οποίας είναι η ύπαρξη αρθρώσεων στα πόδια. Στα Αρθρόποδα ανήκουν πολλές ομοταξίες όπως οι Αραχνίδες (π.χ. αράχνες, σκορπιοί, ακάρεα), τα Καρκινοειδή (π.χ. καβούρια, γαρίδες), τα Μυριάποδα (π.χ. σαρανταποδαρούσες), τα Έντομα, κλπ.

Από τις ομοταξίες αυτές των Αρθροπόδων, τα Έντομα είναι η πιο ποικίλη και πιο πολυάριθμη στο ζωικό βασίλειο, με 1,1 εκατομμύριο καταγεγραμμένα είδη μέχρι σήμερα. Το σώμα τους αποτελείται από τρία τμήματα (κεφάλι, θώρακα και κοιλία) και χαρακτηρίζονται από τρεις βασικές διαφοροποιήσεις: α) έχουν εξώγναθα στοματικά εξαρτήματα, β) φέρουντρία ζεύγη ποδιών και γ) έχουν συνήθως δύο ζεύγη πτερύγων στη θωρακική περιοχή του σώματος, αν και ορισμένα έχουν ένα ζεύγος ή κανένα.

Μερικές από τις πιο μεγάλες τάξεις στην ομοταξία των Εντόμων είναι τα Υμενόπτερα (π.χ. σφήκες, μέλισσες, μυρμήγκια), τα Κολεόπτερα (π.χ. σκαθάρια), τα Δίπτερα (π.χ. μύγες, κουνούπια) και τα Λεπιδόπτερα (π.χ. πεταλούδες, νυχτοπεταλούδες).

Τα Λεπιδόπτερα φέρουν μεμβρανώδη φτερά που καλύπτονται από αλληλεπικαλυπτόμενα λέπια, στα οποία οφείλουν και το όνομά τους. Έχουν δύο ζεύγη πτερύγων, που ποικίλουν σε μέγεθος, σχήμα και χρώμα και διαθέτουν στοματικά εξαρτήματα με τη μορφή μυζητικού σωλήνα, κοινώς προβοσκίδα.

Η Οροσειρά της Ροδόπης αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους βιότοπους της Ελλάδας για τα Λεπιδόπτερα. Συγκεκριμένα, στο ΕΠΟΡ απαντώνται περίπου 180 είδη Λεπιδόπτερων, από τα 235 που έχουν καταγραφεί στον ελληνικό χώρο. Πολλά από αυτά απαντώνται μόνο στην Οροσειρά της Ροδόπης και το όρος Φαλακρό, και κάποια αναφέρονται στο Κόκκινο Βιβλίο των απειλούμενων ζώων της Ελλάδας.

Ακολουθεί πίνακας των λεπιδόπτερων που απαντώνται στο ΕΠΟΡ:

Πίνακας ειδών λεπιδόπτερων του ΕΠΟΡ και καθεστώς προστασίας

Α/Α	ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ	ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ	IUCN Red List	ΣΥΜΒΑΣΗ ΒΕΡΝΗΣ	ΣΥΜΒΑΣΗ CITES	ΟΔΗΓΙΑ 92/43/ΕΟΚ	ΠΔ 67/81

Papilionidae
1	Iphiclides podalirius L.
2	Papilio machaon L.
3	Zerynthia polyxena Denis & Schiffermüller			II		IV	+
4	Allancastria cerisyi Godart						+
5	Parnassius apollo L.		VU	II	II	IV	+
6	Parnassius mnemosyne L.			II		IV	+
Pieridae
7	Aporia crataegi L.
8	Pieris brassicae L.
9	Pieris rapae L.
10	Pieris ergane Geyer						+
11	Pieris mannii Mayer
12	Pieris napi L.
13	Pontia edusa Fabricius
14	Pontia chloridice Hübner	EN					+
15	Euchloe ausonia Hubner
16	Anthocharis cardamines L.
17	Colias crocea Geoffroy
18	Colias alfacariensis Ribbe
19	Colias erate Esper
20	Gonepteryx rhamni L.						+
21	Gonepteryx cleopatra L.
22	Leptidea sinapis L./( Leptidea reali Reissinger)
23	Leptidea duponcheli Staudinger						+
Riodinidae
24	Hamearis lucina L.
Libytheidae
25	Libythea celtis Fuessli
Lycaenidae
26	Thecla betulae L.
27	Neozephyrus quercus L.
28	Satyrium acaciae Fabricius
29	Satyrium ilicis Esper
30	Satyrium w-album Knoch
31	Satyrium pruni L. (syn. Strymonidia prumi L.)						+
32	Satyrium spini Denis & Schiffermüller
33	Callophrys rubi L.
34	Lycaena phlaeas L.
35	Lycaena disparHaworth (Αναφέρεται μόνο στη Β. Ελλάδα)	VU	LR(nt)	II		II/IV
36	Lycaena virgaureae L.
37	Lycaena alciphron Rottemburg
38	Lycaena ottomanus Lefèbvre		VU
39	Lycaena tityrus Poda
40	Lycaena thersamon Esper
41	Lycaena candens Herrich-Schäffer
42	Lampides boeticus L.
43	Leptotes pirithous L.
44	Cupido decoloratus Staudinger(Αναφέρεται κυρίως εντός του ΕΠΟΡ)
45	Cupido alcetas Hoffmannsegg
46	Cupido argiades Pallas (Αναφέρεται κυρίως στα όρια του ΕΠΟΡ)
47	Cupido minimus Fuessly
48	Cupido osiris Meigen
49	Celastrina argiolus L.
50	Glaucopsyche alexis Poda
51	Maculinea rebeli Hirschke
52	Maculinea arion L. (syn. Phengaris arion L.)		LR(nt)	II		IV
53	Iolana iolas Ochsenheimer
54	Pseudophilotes vicrama Moore
55	Scolitantides orion Pallas
56	Plebeius pylaon Fischer-Waldheim
57	Plebeius argus L.
58	Plebeius idas L.
59	Plebeius argyrognomon Bergsträsser
60	Aricia agestis Denis & Schiffermüller
61	Aricia artaxerxes Fabricius
62	Aricia eumedon Esper
63	Aricia anteros Freyer
64	Polyommatus semiargus Rottemburg
65	Polyommatus (Agrodiaetus) admetus Esper						+
66	Polyommatus aroaniensis Brown		LC
67	Polyommatus (Agrodiaetus) eleniae Coutsis & dePrins (Αναφέρεται μόνο εντός του ΕΠΟΡ)	EN	DD
68	Polyommatus (Agrodiaetus) ripartii Freyer						+
69	Polyommatus (Agrodiaetus) dantchenkoi Lukhtanov & Wiemers (Αναφέρεται μόνο εντός του ΕΠΟΡ)
70	Polyommatus nephohiptamenos Brown et Coutsis (Αναφέρεται μόνο εντός του ΕΠΟΡ)		NT
71	Polyommatus daphnis Denis et Schiffermüller
72	Polyommatus coridon Poda		LC
73	Polyommatus bellargus Rottemburg
74	Polyommatus escheri Hübner
75	Polyommatus amanda Schneider
76	Polyommatus thersites Cantener
77	Polyommatus dorylas Denis et Schiffermüller
78	Polyommatus eroides Frivaldszky					II, IV
79	Polyommatus icarus Rottemburg
80	Polyommatusandronicus Coutsis & Gavalas (Αναφέρεται μόνο εντός του ΕΠΟΡ)	EN
Nymphalidae
81	Apatura iris L.						+
82	Apatura metis Freyer			II		IV
83	Limenitis populi Freyer (Αναφέρεται εντός του ΕΠΟΡ και σε ένα άλλο μόνο σημείο στην Ελλάδα)	VU
84	Limenitis camilla L. (Αναφέρεται μόνο εντός του ΕΠΟΡ)	VU
85	Limenitis reducta Staudinger
86	Neptis sappho Pallas	VU
87	Neptis rivularis Scopoli	VU
88	Nymphalis xanthomelas Denis & Schiffermüller	VU
89	Nymphalis polychloros L.
90	Nymphalis antiopa L.
91	Aglais io L.
92	Vanessa atalanta L.
93	Vanessa cardui L.
94	Aglais urticae L.
95	Polygonia c-album L.
96	Polygonia egea Cramer
97	Araschnia levana L.
98	Argynnis pandora Denis & Schiffermüller
99	Argynnis paphia L.
100	Argynnis niobe L.
101	Argynnis aglaja L.
102	Argynnis adippe Denis & Schiffermüller
103	Issoria lathonia L.
104	Brenthis hecate Denis & Schiffermüller
105	Brenthis daphne Denis & Schiffermüller
106	Boloria graeca Staudinger						+
107	Boloria euphrosyne L.
108	Boloria (Clossiana) dia L.						+
109	Melitaea cinxia L.
110	Melitaea phoebe Denis & Schiffermüller
111	Melitaea didyma Esper
112	Melitaea trivia Denis & Schiffermüller
113	Melitaea athalia Rottemburg
114	Melitaea aurelia Nickerl
115	Euphydryas (Eurodryas, Hypodryas) aurinia Rottembourgh			II		II
Satyridae
116	Melanargia larissa Geyer
117	Melanargia galathea L.
118	Hipparchia fagi Scopoli		NT
119	Hipparchia syriaca Staudinger
120	Hipparchia senthes Fruhstorfer						+
121	Hipparchia delattini Kudrna
122	Hipparchia statilinus Hufnagel		LC
123	Hipparchia fatua Freyer
124	Chazara briseis L.
125	Pseudochazara orestes deVries & van der Poorten	EN	VU
126	Pseudochazara anthelea Hübner (Αναφέρεται μόνο από παρατηρήσεις του κ. Παμπέρη)
127	Satyrus ferula Fabricius
128	Minois dryas Scopoli (Αναφέρεται ακόμα σε ένα – δυο σημεία στην Ελλάδα)	VU
129	Brintesia circe Fabricius
130	Arethusana arethusa Denis & Schiffermüller
131	Erebia ligea L.						+
132	Erebia euryale Esper
133	Erebia aethiops Esper (Αναφέρεται μόνο εντός του ΕΠΟΡ)	VU
134	Erebia medusa Denis & Schiffermüller
135	Erebia ottomana Herrich-Schãffer						+
136	Erebia cassioides Hohenwarth	CR	LC				+
137	Erebia oeme Hübner (Αναφέρεται μόνο εντός του ΕΠΟΡ και σε ένα άλλο σημείο στην Ελλάδα)	VU
138	Erebia melas Herbst		LC				+
139	Erebia rhodopensis Nicholl (Βρίσκεται στη βουλγαρική πλευρά της Οροσειράς Ροδόπης και είναι πιθανό πολύ να βρεθεί και στην ελληνική)	EN	LC
140	Maniola jurtina L.
141	Hyponephele lupina Costa
142	Hyponephele lycaon Kühn
143	Aphantopus hyperantus L.
144	Pyronia tithonus L.
145	Pyronia cecilia Vallantin
146	Coenonympha pamphilus L.
147	Coenonympha arcania L.
148	Coenonympha leander Esper						+
149	Coenonympha glycerion Borkhausen (Αναφέρεται μόνο εντός του ΕΠΟΡ)	VU
150	Coenonympha rhodopensis Elwes (Αναφέρεται εντός του ΕΠΟΡ και σε ένα άλλο σημείο στην Ελλάδα)		LC
151	Pararge aegeria L.
152	Lasiommata megera L.
153	Lasiommata maera L.
154	Lasiommata petropoliotana Fabricius
155	Kirinia roxelana Cramer
Hesperiidae
156	Pyrgus malvae L.
157	Pyrgus alveus Hübner
158	Pyrgus armoricanus Oberthür
159	Pyrgus serratulae Rambur
160	Pyrgus sidae Esper
161	Pyrgus cinarae Rambur						+
162	Pyrgus carthami Hübner
163	Spialia orbifer Hübner
164	Carcharodus alceae Esper
165	Carcharodus orientalis Reverdin
166	Carcharodus lavatherae Esper
167	Carcharodus flocciferus Zeller
168	Erynnis tages L.
169	Erynnis marloyi Boisduval (Αναφέρεται μόνο από παρατηρήσεις του κ. Παμπέρη)
170	Carterocephalus palaemon Pallas (Αναφέρεται μόνο εντός του ΕΠΟΡ)	VU
171	Thymelicus acteon Rottemburg
172	Thymelicus lineola Ochsenheimer
173	Thymelicus sylvestris Poda
174	Hesperia comma L.
175	Ochlodes sylvanus Esper

ΠΗΓΕΣ:	Παμπέρης, Λάζαρος Ν. (2010). Οι πεταλούδες της Ελλάδας
	(2009). Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας
	ANASTASSIU, H. T.: First recort of Clossiana selene in Greece (Lepidoptera: Nymphalidae). Phegea 40 (1) (01.III.2012):15-16.
	van Oorschot, H. and J. Coutsis: The Genus Melitaea Fabricius, 1807 (Lepidoptera: Nymphalidae, Nymphalinae), Taxonomy and systematics with special reference to the male genitalia, Tsikolovets Publications, 2014.
	ΠΑΜΠΕΡΗΣ, ΛΑΖΑΡΟΣ, Ν.: Οι πεταλούδες της Ελλάδας, το Βιβλίο. Η δεύτερη έκδοση με Διορθωτέα και Προσθετέα. Εφαρμογή (για Anroid, Windows και iOS) ελεύθερη στο Google Play, στο Windows Store και στο App Store (Ιανουάριος 2017).

Υπόμνημα για τους πίνακες των ειδών λεπιδόπτερων

Διεθνής Σύμβαση της Βέρνης (Νόμος 1335/1983):
II : Παράρτημα II (Είδη πανίδας υπό αυστηρή προστασία)
III : Παράρτημα III (Είδη πανίδας υπό προστασία)
Οδηγία 92/ 43/ΕΟΚ:
II : Παράρτημα II (Είδη των οποίων η διατήρηση επιβάλει τον καθορισμό ζωνών διατήρησης)
IV: Παράρτημα IV (Είδη που απαιτούν αυστηρή προστασία)
V: Παράρτημα V (Είδη των οποίων η σύλληψη στη φύση και η εκμετάλλευση υπόκεινται, ενδεχομένως, σε διαχειριστικά μέτρα)
Προεδρικό διάταγμα 67/1981:
+ : Προστατευτέα είδη
Κόκκινο Βιβλίο των Απειλουμένων Σπονδυλωτών της Ελλάδας / IUCN Red List :
CR: Κρισίμως Κινδυνεύον
ΕΝ : Κινδυνεύον
VU: Τρωτό
ΝΤ: Σχεδόν Απειλούμενο
LC: Μειωμένου Ενδιαφέροντος
DD: Ανεπαρκώς γνωστό
ΝΕ: Μη αξιολογηθέν
Διεθνής Σύμβαση CITES (Νόμος 2055/1992):
II : Παράρτημα II (Είδη πανίδας υπό αυστηρή προστασία)
III : Παράρτημα III (Είδη πανίδας υπό προστασία)

Φ.Δ.Ο.Ρ. Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης

Ασπόνδυλα

Εντυπο Υλικο

Παλιά Ιστοσελίδα

Videos/Documentary

Νεα

Ο Καιρος